Sotto voce

Zoveel soorten van verdriet, 
ik noem ze niet. 
Maar één, het afstand doen en scheiden. 
En niet het snijden doet zo’n pijn, 
maar het afgesneden zijn.

Nog is het mooi, ’t geraamte van een blad, 
vlinderlicht rustend op de aarde, 
alleen nog maar zijn wezen waard.
Maar tussen de aderen van het lijden 
niets meer om u mee te verblijden: 
mazen van uw afwezigheid, 
bijeengehouden door wat pijn 
en groter wordend met de tijd.

Arm en beschaamd zo arm te zijn.

M. Vasalis
uit: Vergezichten en gezichten, 
Van Oorschot 1954

Gisteren was de dag van de begrafenis. Een intens beleefde dag met foto’s, tranen, lieve woorden, saamhorigheidsgevoel, mooie muziek, nog meer tranen en ontmoetingen met uit het oog verloren vrienden en bekenden. Na afloop van de plechtigheid ontmoetten we elkaar in de familieruimte op de begraafplaats.

De sfeer na zo’n emotioneel beladen moment als een begrafenis heeft voor mij altijd iets onwerkelijks. Er is een mengeling van het gevoel dat het nu echt begint door te dringen dat het verlies definitief en onomkeerbaar is, met een gevoel van opluchting dat deze zware dag tot een goed einde is gekomen.
Vaak is het zo dat van de aanwezigen een aantal elkaar lang niet gezien en gesproken hebben en er ontstaat al snel een voorzichtig sfeertje van een reünie. Het verdriet schuift langzaam, voetje voor voetje, een stukje op naar de vreugde van het weerzien. Er worden herinneringen opgehaald van de momenten die gezamenlijk met de overledene zijn doorgebracht. Momenten die je je niet allemaal direct kunt herinneren, maar die door er over te praten langzaam binnen de grenzen van het geheugen terugkeren waardoor een verloren gewaand stukje van het verleden weer betekenis krijgt.

Gisteren ervoer ik dat als een bijzonder en ook waardevol moment. Het was een mooi contrast dat de dood van een dierbare het verleden weer tot leven wekte.